İnmemiş Testis Nedir?

 

Testisin (veya “testislerin”) skrotuma (penisin altındaki deri kesesi) inmemesine inmemiş testis “kriptorşidizm, hidden veya undescended testicles” denir. Bu durum genellikle nadir görülmekle beraber, genellikle erken doğan bebeklerde görülür. Anne karnında erkek fetüs büyüdükçe, testisler karın bölgesinde, böbreklerin yakınlarında belirir ve kendisini gösterir. Gebeliğin yedinci ayında, testisler bu bölgeden kasıklara doğru inmeye başlar. Doğumdan 6 ay sonra skrotumdaki son pozisyonlarına ulaşmaları gerekir. Testislerin temel görevi erkeklik hormonu erkeklik hormonuve sperm üretmektir. İnmemiş bir testis hormon üretebilir, ancak sperm üretme kabiliyeti büyük ölçüde bozulur. 1 yaşındaki erkek bebeklerin yaklaşık % 1'inde inmememiş testis tanısı konur. Yenidoğan erkek bebeklerde genital organlarının en sık görülen doğumsal anomalisidir. Genellikle sadece bir testis etkilenir, ancak her iki testisin birden imememiş olma olasılığı yaklaşık % 10 dur.

 

İnmemiş Testis Nedenleri: Bazı testislerin neden inmediği bilinmemektedir.

 

Risk faktörleri şunlardır:

 

• İnmemeş tetis olan aile breylerin olması veya birlikte görülen diğer genital organ anomalileri
• Erken doğum veya düşük doğum ağırlığı
• Anne karnında bebek büyümesini  etkileyen koşullar
• Annenin hamilelik sırasında alkol veya sigara kullanması
• Uzun süreli  veya bazı tarımsal ilaçlara maruz kalma

 

 

İnmemiş Testis Tipleri

 

İnmemiş testisler mayene sırasında elle palpe(elle hissedilen) edilebilen veya edilemeyen olarak iki gruba ayrılır.. İnmemiş testislerin yaklaşık % 70'i palpe edilebilirdir. Palpabl inmemiş bir testis normal iniş yolunda herhangi bir alanda durmuş olabilir.Bazen  testis normal iniş yolu dışında bir yere yerleşmiş olabilir (skrotumun dışında) buna ektopik testis denir. Bazı hastalarda testisler güçlü  kremaster kas refleksi nedeniyle, testisler skrotum ve karın arasında ileri ve geri hareket etmesine neden olabilir, bu tip testislere retraktil testis denir. Palpe edilemeyen  inmemiş bir testis genellikle karın içinde bir alana  yerleşmiştir. Genital organların üstünde (kasık halkası-bağı üstünde), böbreğin civarında, rektum ile mesane arasında veya mide duvarı yakınında yerleşebilmektedir. Tedavi, testislerin yeri ve testis varlığına göre karar verilir. Ektopik palpable testisler için ameliyat gerekir. Elle aşağı indiribilen retraktil testisler yakın takip altında ergenliğe kadar beklenebilir.  Eğer her iki testis elle hissedilemiyor ve cinsel farklılaşma uygunsa ve varsa;  endokrinolojik ve genetik bir değerlendirme yapılmalıdır. Hasta ve hasta yakınıları testisleri skrotumda(torbalarda) hissedememe şikayeti ile genelde doktora başvururlar. Testisin tipik olarak bir bebeğin doğumdan hemen sonrası muayenesinde olmadığı farkedilir. İlk 6 ay boyunca inmemiş testis düzenli kontroller ile izlenmesi gerekir. Testis kendi kendine inmez ise, tedaviye ihtiyaçı doğacaktır.

Tanı

 

Fizik Muayene: Fizik muayene ile, inmemiş testisler elle hissedilebilen ve edilemeyen olarak sınıflandırılır(palpabl/non-palpabl). Görüntüleme yöntemleri bu konuda pek yardımcı olmaz. Muayene için çocuk sırt üstü yatırılır bacaklar kurbağa pozisyonunda getirilir. Eğer bir testis non palpabl inmemiş, ve diğeri normalden büyük ise, bir testis yok-gelişmemiş veya atrofik (küçük) olabilir. İnmemiş testisin ektopik olmadığından emin olmak için karın görsel olarak incelenmelidir.

Diagnostik laparoskopi: Laparaskopik karı içi inceleme(kameralı inceleme) palpe edilemeyen bir testisin, güvenilir bir şekilde, teşhis edilmesinin tek yoludur. Laparoskopik değerlendirme genel anestezi altında muayene yapılması tavsiye edilir, işlemden önce palpe edilemeyen bazı testisler palpe edilebililir  hale gelebilir, genel anestezi bu imkanıda bize sağlar

 

 

TEDAVİ

 

Testis kendiliğinden inmezse, tedaviye ihtiyac olacaktır. Tedavinin amacı sperm ve hormon yapısında oluşabilecek problemleri önlemek ve ilerde normal insanlara göre 7-14 kat fazla görülen testis kanseri gelişimi riskini azaltmaktır. Ameliyat 1 yaş civarında veya en geç ilk 18 ay içinde yapılmalıdır. 

Hormonal tedavi: Bazı durumlarda, testisin kendi başına skrotuma inmesini sağlamak için hormon tedavisi uygulanabilir. Ancak bu tedavi pek tavsiye edilmez, çünkü ameliyat çok daha etkilidir.

 

 

Cerrahi

 

Orkiopeksi: İnmemiş testisin temel tedavisi, cerrahi yöntem ile testisin skrotuma (orchidopeksi) taşınmasıdır. Bu ameliyatla % 100’e yakın başarı sağlanır. Eğer bir testis ilk 6 ayda full bir şekilte skrotuma inmemişse , ameliyat sonraki 1 yıl içinde mutlaka  yapılmalıdır. Geciken tedavi, ileride testis kanseri ve/veya kısırlık riskini artırabilir. Palpabl bir testis için cerrahi iki kesi ile yapılır: biri testisin bulunduğu alana, diğeri testisin skrotuma yerleştirileceği alana yapılır. Non-palpable testis için laparoskopik ile muayene gerekebilir, testisin yerini belirlemek için en iyi yoldur, bunun için genel anestezi gereklidir. Gerekirse laparoskopi ile testisin tamamen çıkarılması veya normal  konumlandırılması yapılabilir.

 

Takip:

Çocukluk çağında inmemiş bir testis olanlar cocuk sahibi olabilirler, inmemiş testi ameliyatı 18 aydan önce yapılanlar baba olma şanslar normal erkekle hemen hemen aynıdır. İnmemiş testisli çocuklarda testis kanseri gelişme riski diğer erkeklere göre çok yüksektir(7-14 kat). Bu yüzden inmemiş testis hikayesi olanlarda ergenlik döneminde ve sonrasında periyodik ve düzenli kontrollerin yapılması gereklidir. Retraktil (inen-çıkan)testisli olgular tıbbi veya cerrahi tedaviye ihtiyaç duymazlar, fakat ergenliğe kadar yakın takipte tutulmalıdırlar.

 

İnmemiş testis için öneriler:

 

• Retraktil testislere tıbbi veya cerrahi tedaviye gerek yoktur, ancak ergenliğe kadar yakın takip gereklidir.
• -İnmemiş testisleri skrotuma indirmek işlemi 1 yaş veya en geç 18 ay içinde yapılmalıdır.
• -Non-palpabl testisi  olan hastalarda  ve cinsel gelişim bozukluğu belirgin değilse, laparoskopik inceleme  testisi bulmanın en iyi yoludur. Testis aynı seansta çıkarılabilir veya yeniden konumlandırılabilir.
• Hormonal tedavi standart bir tedavi değildir.
• 10 yaşında veya daha büyük bir çocuklarda, bir testisi normal ise  diğer testisi karın içinde ve palpe edilemiyorsa testisin çıkarılması, daha sonra oluşabilecek testis kanseri gelişme riski nedeniyle düşünülebilir.
• İki testiside palpe edilemeyen  yeni doğmuş bebekler, cinsel gelişimin olası bozuklukları açısından değerlendirilmelidir.

 

 

Retraktil Testis

 

Bebeğin ana rahmi döneminde, embriyo oluşumunun erken evrelerinde testisler  karın boşluğunda oluşur ve doğumdan kısa bir süre önce veya sonra olması gereken torbalara kalıcı inişi gerçekleştirirler. Bununla birlikte, diğer herhangi bir organ gibi, testisler de hareket yönünü değiştirerek, inişi durdurarak veya testislerin bulundukları boşluğa girip çıkarak hareket etmesine neden olan bir patoloji üreterek hareketlerini tehlikeye atabilecek bir değişikliğe uğrama riski altındadır.  Ebeveynler için bu bir endişe kaynağı olabilir. 

Retraktil testis, utangaç testis, asansör testis yada gizli testis olarak bilinen ve adlandırlan bu durum;  inmemiş testis adı altında gruplanan bir dizi patolojinin bir çeşididir. Retraktil testis bebeklerde görülen ve nadiren ergenlik çağına ulaşan, testislerden birinin veya her ikisinin çeşitli uyaranlarla kasık bölgesine kadar yükselip sonra tekrar eski konumuna indiği bir patolojidir. Bebeğin embriyonik gelişimi sırasında testisler, çoğu durumda 8 aylık gebeliğe kadar kaldıkları karın boşluğu içinde gelişir. Bu noktada testisler, normal patolojilerde hayatın geri kalanında kaldıkları skrotuma inerler. Testislerin skrotuma uygun bir şekilde bağlanmaması, uyluğun iç kısmı uyarıldığında testisi destekleyen kasın geri çekilmesine neden olan kremasterik refleksin artması retraktil testise neden olmaktadır.

 

Bir testisin karın boşluğundan inip çıkması fikri, etkilenen bir çocuğun ebeveynleri için biraz rahatsız edici görünse de, retraktil testis çocuklar için normal bir durum  olarak kabul ediliyor, çünkü genellikle ileride gelişimsel bozukluklara neden olmamaktadır.  Retraktil testis vakalarının çoğu,  herhangi bir prosedür veya tedavi gerektirmez, çünkü bozukluk yaşamın ilk birkaç yılında kendini düzeltir ve nadir durumlarda ergenliğe kadar sürer. Hatta bu aşamadan sonra testisler kendiliğinden düzelebilmektedir. Ancak bu patolojiye doğru tanı koymak önemlidir çünkü retraktil testisleri inmemiş testislerle karıştırılabilir , doğru teşhis önemlidir, bu nedenle alanda bir uzmana danışmak önemlidir.

Tedavide , bazen müdahale yani ameliyat ihtiyacı gerektirecek  yukarı çıkıp tekrar inmeme durumu olabilmektedir. Retraktil testisin  ameliyatla tedavisi  dışında,  önce dikkate alınması gereken birkaç prosedür vardır. Hormon tedavisi bazen öncelikle testisin içinden geçtiği kanalın kapanmasını uyarmak için önerilebilirHormonal tedaviden sonra bile testisin testis torbasına inmesi ve nihai olarak bağlanması gerçekleşmediğinde, ideal olarak 2 yaş civarında ameliyat düşünülmelidir, çünkü daha erken yapılırsa bazı testislerin hasar görme riski artar. 

 

 

Sıkça sorulan Sorular:

 

1- Çocuk doktoru doğumdan sonra oğlumun testislerini olması gereken yerde hisstmedi. Ne yapmayılyız? 

Çocuk doktorunuz çocuğunuzun genital organlarını düzenli olarak kontrol etmesi gerekecektir. Testisler 6 aya kadar doğal olarak inebilir. Kendi başlarına inmez ise, bir tedavi önerisinde bulunacak ve  bir çocuk üroloğuna gönderecektir.

 

2-Testisler kaç yaşında iner?

Testisler 6 aylıkken tamamen inmiş olması gerekir.

 

3- Doktor testislerin pozisyonunu izlemem gerektiğini söyledi,ancak onları torbalarda bulamıyorum.Ne yapmalıyım?

Çocuğunuzu sıcak bir banyo sırasında veya uyuduktan sonra rahat relaks durumundayken muayene etmeye çalışın. Testisleri hala hissedemiyorsanız, doktorunuza bildirin.

 

4- Çocuğumuzun doktor tarafından tanısı konmuş inmemiş testisi varsa ameliyattan kaçınabilirmiyiz 

Çocuk doktoru veya çocuk üroloğuna ile endişelerinizi dile getirin. Doktorunuz ameliyatın gerekip gerekmediğine karar vermenizde yardımcı olacaktır. Pediatrik ürolog doğru tedavi neyse size anlatacak  ve gerekirse operasyon şeklini ve tipini size önerecektir.

 

5- Çocuğumuz 12 yaşında, son muayenesinde çocuk doktoru testisin karnında hissettiğini ancak skrotuma da zaman zaman indiğini söyledi.Testis hasar görürmü?

Genellikle, karın içindeki koşullar testisler için iyi değildir ve fonksiyonlarını kaybedebilirler. Testis doğal olarak skrotum ve karın arasında ileri geri hareket edebilir ve (retraktil) herhangi bir operasyona ihtiyaç duyulmaz. Oğlunuzun testisinin relaks durumdaki testis pozisyonu hakkındaki bilgileriniz, daha ileri tedavi yöntemine (operasyon) karar vermede önemli rol oynayabilir.

 

6- Oğlumuz Testisleri skrotuma(normal yerine) indirmek için ameliyat oldu.Ameliyatın kısırlık üzerine etkisi varmı? Büyüdüğü zaman çocukları olabilir mi? 

18 aylıktan önce orkiopeksi yapan erkekler, diğer çocuklarla baba çocuklarına hemen neredeyse aynı orandadır. İki taraflı  inmemiş testis olan erkekler kısırlık açısından daha fazla risk altındadır, bu yüzden ergenlikten sonra doğurganlık potansiyelini kontrol etmek için sperm testi yapılabilir