Psa enzimi prostatın epitelyal hücreleriyle üretildiği için yapıların bozulmasına sebep olan hastalıklarda kan seviyesi yükselir. Başta prostatın kötü huylu hastalıkları olup, iltihaplı prostat rahatsızlıkları ya da iyi huylu prostat büyümesi Psa yüksek çıkması sorununu oluşturur.
Genellikle prostat kanseri PSA seviyelerinin test edilmesiyle erken tespit edilir. Bunun yanında Prostat kanserinin taramasının yapılması da bazı kanser çeşitlerinin tanıları erken evrede saptanmasına yardımcı olur. Erken aşamadaki kanserli hücrelerin tedavisi de kolay olmaktadır.
Prostat kanserinin bulmanın farklı bir yöntemi ise prostatın elle hissedebildiği rektal muayenelerdir. Bu testlerin herhangi birisi anormal sonuç verirse, bireyin kanser olup olmadığını anlamak amacıyla prostat biyopsisi ve ileri testler yapılır.
Bu kanser çeşitleri oldukça yavaş büyümektedirler. Büyük kısmı teşhis edilmeden bireyler farklı sebeplerden ötürü hayatlarını kaybederler. Prostat kanserini erken saptamak amacıyla toplumda tarama yapmak bazen gereksiz fazladan teşhis sonucu doğurur. Bazen yapılan testler doğru sonuç vermeyebiliyor.
Prostat Kanseri Tarama Testleri
PSA değerinin çok düşük olduğu değerlerde bile hasta bireylerde prostat kanseri bulunabilir. Bunun yanında Psa yüksek çıkması kansere yakalanma riskini oldukça arttırmaktadır. Tarama, bireylerde belirtiler olmadan önce kanseri tespit etmek amacıyla yapılan testlerdir.
Prostat kanseri için toplumda taramasının yararlarının, risklerden ağır basıp basmadığı tam olarak belli değildir. Yine de yapılan taramaların eksilerini ve artılarını tartıştıktan sonra bireylerde tarama yapılabilir.
PSA büyük oranda menide bulunan enzimdir. Meninin dış ortamlarda sulanmasını sağlayan faktördür. Kanda küçük miktarda geçmektedir. Kanda bulunan PSA seviyesi mililitre başına monogram türünden birimle ölçülmektedir.
PSA miktarı yükseldikçe prostat kanseri olma riski de artmaktadır.Fakat kişilerin prostat kanseri olup olmadığını kesin olarak söyleyebilecek bir eşik noktası yoktur.Sonuç olarak prostat kanserinin erken tanı ve tedavi amacıyla tarama yapmanın faydaları net olmamakla birlikte tartışmaya açıktır.
Yapılan çalışmalarda prostat kanserinden ölüm olasılığının azalıp azalmayacağı yönündedir. Klinik önemli prostat kanserlerini ayırabilen faktörlerin gelişmesi ile öneriler gelişebilmektedir. Prostat kanserinin taraması pek fazla önerilmese de genetik ve ailesel yatkınlığı olanların tarama yaptırmaları gerektiği önerilmektedir.