İdrar yolları enfeksiyonu, üriner sistem enfeksiyonları olarak da adlandırılmaktadır. İdrar yollunun herhangi bir kısmında, üreterlerden böbreklere kadar olan enfeksiyonlardır. Sağlıklı insanların idrarlarında bakteri görülmemektedir. Ancak idrar yolları enfeksiyonu olmuş olan birinin idrarında bakteri bulunmaktadır.
Bazen vücut dışında yer alan bakterilerde idrar yolu enfeksiyonlarına neden olmaktadır. Bu durumun önlenmesi açısından dış genitallerin temizliğine dikkat edilmesi gerekmektedir. İdrar yolları enfeksiyonu içerisinde en sık mesane enfeksiyonu olan sistit görülmektedir.
İdrar yolları enfeksiyonları oluşan yere göre isimlendirilmektedir. Bunlar;
Üretrit; idrarın mesaneden dışarı atılmasını sağlayan üretra da görülmekte olan enfeksiyondur.
Sistit; mesane içerisinde oluşan enfeksiyondur.
Piyelonefrit; Böbreklerin enfeksiyona maruz kalmasıdır. İdrar yollarında oluşan anatomik bozuluk sonucu borularda idrarın yeniden böbreğe dönmesine (mesane reflüsü) sebebiyet vermektedir. Bu durumda böbreklerde enfeksiyon oluşmaktadır.
İdrar Yolu Enfeksiyonu Tanı Yöntemleri
Enfeksiyon bulunmayan idrar sterildir. Normal idrarın içerisinde mantar, virüs ya da bakteri bulunmamaktadır. Çoğu zaman dışardan bir bakteri idrar yollarına girmiş olduğunda üreyip çoğalarak idrar yolu enfeksiyonu oluşturmaktadır. Ayrıca sindirim sisteminden de bazen Escherichia coli denilen bakteri taşınmasıyla da idrar yolu enfeksiyonu oluşmaktadır.
Ayrıca, gonore, herpes, mikoplazma ve klamidya gibi cinsel yolla bulaş sağlayan enfeksiyonlarda idrar yolları enfeksiyonuna sebep olmaktadır. İdrar yolu enfeksiyonlarını tespit etmek için pek çok tanı yöntemi bulunmaktadır. Bu tanı testleri;
- İdrar Tahlili; idrar içerisinde kan, savunma hücreleri, protein, şeker ve çeşitli bakterileri tespit etmek amacı ile kullanılmaktadır.
- İdrar Kültürü; bakteri ve mantarların teşhisini yaparak uygun olarak tedavi edilmesini sağlamaktadır.
İdrar yolları enfeksiyonu sık olarak tekrarlama durumunda başka testler de kullanılmaktadır. bu testler arasında;
Sistoskopi; mesane ve idrar yolunun iç kısmını incelenmesini sağlamaktadır. Genelde idrar yollarının iltihabı, mesane ve böbrek taşları ve tümörleri teşhis etmek ve değerlendirmek için kullanılmaktadır.
Böbrek ve Mesane Ultrasonu; yüksek frekansta dalgalar kullanılarak, idrar yolu organlarının büyüklük ve şekillerini tespit etmede kullanılmaktadır. ayrıca enfeksiyonlara sebep olabilecek, kitle, taş, tıkanıklık ve anomalilikleri kontrol etmede kullanılmaktadır.
BT (Bilgisayarlı Tomogrofi); İdrar yollarının ayrıntılı bir şekilde görülmesini sağlamak açısından X-ışınları kullanılmaktadır.