Klamidya nedir?
Klamidya cinsel yolla bulaşan Chlamydia trachomatis adlı bakterilerin neden olduğu yaygın görülen bir enfeksiyondur. Klamidya yada Chlamydia trachomatis bakterisi en çok vajinal, oral ve anal seks yoluyla yayılmaktadır. Pek çok insanda genital ağrı ve vajinadan veya penisten akıntı ile kendini gösterirken bazende hiçbir belirti vermez. Klamidya çoğunlukla genç kadınları etkilemektedir, ayrıca hem erkeklerde hem de kadınlarda ve tüm yaş gruplarında ortaya çıkabilir. Hamile kadınların doğum sırasında çocuklarına klamidya bulaştırması ve yeni doğanlarda zatürreye veya ciddi bir göz enfeksiyonuna neden olması da mümkündür. Klamidya enfeksiyonun tedavisi zor değildir, eğer tedavi edilmezse daha ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. .
Klamidya belirtileri nelerdir?
Başlangıçta Klamidya (Chlamydia trachomatis) enfeksiyonları genellikle çok az belirti ve sikayete neden olur veya hiç olmaz. Belirti ve semptomlar ortaya çıktığında bile, genellikle hafiftirler ve bu da gözden kaçmayı kolaylaştırır.
Klamidya enfeksiyonunun belirti ve semptomları şunlardır:
- İdrar yaparken yanma ve ağrı
- Kadınlarda vajinal akıntı
- Erkeklerde penisten akıntı
- Kadınlarda ağrılı cinsel ilişki
- Kadınlarda adetler arasında ve cinsel ilişkiden sonra kanama
- Erkeklerde testis ağrısı
- Anal ve rektal ağrı, akıntı veya kanama yapabilir.
- Temas yoluyla klamidyal göz enfeksiyonlarına (konjonktivit) neden olabilir.
Klamidya enfeksiyonun Nedenleri ve Risk Faktörleri Nelerdir?
Klamidya enfeksiyonuna yakalanma riskinin artıran faktörler şunlardır:
- 25 yaşından önce cinsel olarak aktif olmak
- Birden fazla seks partnerine sahip olmak
- Prezervatif kullanmamak
- Daha önce cinsel yolla bulaşan enfeksiyon öyküsü
Klamidya Enfeksiyonların Yan enkileri ve komplikasyonları nelerdir?
Klamidya enfeksiyonun neden olabileceği komplikasyonlar şunlardır:
- Pelvik inflamatuar hastalık (PID): PID, pelvik ağrı ve ateşe neden olan rahim ve tüplerin tüplerin inflamasyon ve enfeksiyonudur. PID, rahim ağzı dahil olmak üzere tüplere, yumurtalıklara ve rahime zarar verebilir.
- Testis enfeksiyonu (epididimit-epididimoorşit): Klamidya enfeksiyonu, testise yerleşebilir, epididimit ve epididimoorşite neden olabilir, bu durumda testisde ateş, skrotal ağrı ve şişme gibi belirtilere gösterir..
- Prostat bezi enfeksiyonu: Klamidya nadirde olsa prostat bezine yayılabilir. Prostatit cinsel ilişki sırasında veya sonrasında ağrıya, ateşe ve titremeye, ağrılı idrara çıkma ve bel ağrısına neden olabilir.
- Yenidoğan bebekte görülen enfeksiyonlar: Klamidya enfeksiyonu doğum sırasında vajinal kanaldan çocuğa geçerek zatürreye veya ciddi bir göz enfeksiyonuna neden olabilir.
- Ektopik gebelik: Rahim(uterusun) dışında, genellikle bir tüplerde, hamileliğin oluşmasına ektopik gebelik denilmektedir. Hamileliğin ilerleyen döneminde büyüyen bebek mevcut alana sığamadığı için tüp dışına açılarak hayatı tehdit eden komplikasyonlara neden olabilmektedir. Bu durumda gebelik fark edilip edilmez sonlandırılır. Klamidya enfeksiyonu bu ektopik gebelik riskini artıran bir faktördür.
- Kısırlık: Klamidya enfeksiyonları - hiçbir belirti vermeden bile - fallop tüplerinde tıkanıklığa neden olarak kısırlığa yol açabilmektedir.
- Reaktif artrit. Klamidya enfeksiyonu bazı hastalarda, Reiter sendromu olarak da bilinen reaktif artrite neden olabilir. Bu durum tipik olarak eklemleri, gözleri ve idrar kanalını etkileyebilmektedir.
- Trahom Hastalığı: Cinsel yolla bulaşan klamidya haricinde, bu bakterinin farklı tipleri (suşları) göz çevresinde gözlenen ve tedavi edilmediği takdirde körlüğe yol açan trahom hastalığına neden olabilir.
- Lenfogranüloma Venerum (LGV): Klamidya bakterisinin farklı tipleri yine cinsel yolla bulaşarak Lenfogranüloma Venorum (LGV) adı verilen bir hastalığa neden olabilir. Lenfogranüloma Venerum lenfatik sistemi tutarak; ateş, bulantı, baş ağrısı gibi belirtilere neden olan kronik enfeksiyondur.
Klamidya enfeksiyonu Önlenebilir mi?
- Cinsel ilişkiden Kaçınma: Klamidya enfeksiyonunu önlemenin en kesin yolu cinsel aktivitelerden kaçınmaktır.
- Kondom kullanılması: Her cinsel temas sırasında erkeğin kaliteli uygun lateks prezervatif veya kadınların ise kaliteli poliüretan prezervatif kullanması enfeksiyon riskini azaltır ancak ortadan kaldırmaz.
- Seks partneri sayısını sınırlama: Birden fazla seks partnerine sahip olmak, klamidya ve diğer cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara açık hale getirir.
- Düzenli taramalar yapılması: Cinsel olarak aktif ve özellikle birden fazla partneriniz varsa, klamidya ve diğer cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar için sıklıkla test yapılması hastalığı önlemede önemli bir koruma sağlayabilir.
- İlişkiden sonra vajina duşundan kaçınma: Duş, vajinadaki iyi faydalı bakterilerin sayısını azaltır ve bu da enfeksiyon riskini artırabilir.
Klamidya Enfeksiyonun Teşhisi Nasıl Yapılır?
25 yaş ve altı cinsel olarak aktif kadınlar: Klamidya enfeksiyonunu en sık görüldüğü yaş grubudur, bu nedenle bu grupta yıllık tarama testi önerilir.
Hamile kadınlar: İlk doğum öncesi muayene sırasında, rutin klamidya testi yaptırmak gerekir. Klamidya enfeksiyonu riski olan hamile kadınlarda doğumdan sonra da test yaptırmakta fayda var.
Riskin yüksek olduğu erkek ve kadınlarda: Birden fazla seks partneri olan, prezervatif kullanmayan cinsel yolla hastalık yönünde yüksek risk taşıyan erkek ve kadınlarda sık sık klamidya taraması yaptırmak gerekmektedir.
Klamidya enfeksiyonu taraması ve teşhisi nispeten basittir. Klamidya testi en sık sitolojik inceleme ve bakteriyel kültür ile yapılır. Şu testler yapılır :
- İdrar testi: İdrar örneğine , klamidya enfeksiyonun varlığı araştırılabilir.
- Vajinal Sürüntü örneği(swap): Kadınlarda klamidya için kültür veya antijen testi için vajinal akıntıdan sürüntü alınır. Bu, rutin bir Pap testi sırasında yapılabilir. yene bu laboratuvada analiz edilir.
- Erkeklerde idrar kanalında sürüntü alınması: İdrar kanalı(üretradan) alınan sürüntü incenmeye gönderilir. Bazen anüsten sürüntü analizi gerekebilir.
- Serolojik Testler: Klamidya teşhisi için yapılabilen diğer diğer testler arasında antijen tayini, direkt floresan antikor (DFA), enzim immunoassay (EIA) ve nükleik antijen amplifikasyon testleri (NAAT) sayılabilir.
Klamidya Enfeksiyonun Tedavisi Nasıl Yapılır?
Klamidya(Chlamydia trachomatis) enfeksiyonu antibiyotiklerle tedavi edilir. Klamidya enfeksiyonu tedavisinde kullanılan antibiyotikler genelde 7 günlüktür. Klamidya bakterisine karşı etkili olan antibiyotikler arasıda tetrasiklinler, makrolidler ve bazı kinolonlar sayılabilir. Çoğunlukla enfeksiyon bir ila iki hafta içinde düzelir. Bu süre zarfında cinsel ilişkiden kaçınmak gerekir. Cinsel partnerinizin veya partnerinizde hiçbir belirti veya semptomu olmasa bile tedaviye ihtiyacı vardır. Aksi takdirde, enfeksiyon cinsel partnerler defalarca bulaşabilir.